Ενδιαφέροντα Άρθρα - Δημοσιεύσεις - Αναλύσεις

Το Παθητικό Σπίτι – η ενεργειακή επανάσταση σπίτι σας

Η ανάβαση στο σπίτι της Πεντέλης έγινε υπό θερμοκρασιακές συνθήκες ….Σαχάρας. Σε «διακεκαυμένη ζώνη» και η περιέργειά μου για ένα κτίσμα με απόλυτα στεγανοποιημένο κέλυφος, με ξύλινα παράθυρα τριπλών τούρμπο ενεργειακών κρυστάλλων, με δαιδαλώδεις ειδικούς άσπρους αεραγωγούς μέσα και γύρω από το σπίτι, χωρίς θέρμανση, αλλά ζεστό το χειμώνα, χωρίς κλιματισμό, αλλά δροσερό το καλοκαίρι, με ένα «κατσαρό» αλλά θαυματουργό μονωτικό αφρό στους τοίχους…Διαβάζοντας για όλα αυτά η φαντασία μου ταξίδεψε αμέσως στη γνωστή αμερικανική τηλεοπτική σειρά επιστημονικής φαντασίας. Ένα … Star Trek στον πλανήτη Γη;

Όταν όμως άνοιξα την κεντρική πόρτα και μπήκα στο σαλόνι η φαντασία μου προσγειώθηκε απότομα. Ήμουν σε ένα κανονικό σπίτι! Οι εργάτες έκαναν τις συνηθισμένες οικοδομικές εργασίες χωρίς να μου πολυδίνουν σημασία, ο μηχανικός έδινε σαφείς οδηγίες για την τοποθέτηση του μονωτικού αφρού… αλλά αισθανόμουν την ατμόσφαιρα πολύ πιο διαφορετική από ότι σε ένα συμβατικό σπίτι, πολύ πιο καθαρή, η θερμοκρασία πολύ πιο δροσερή… ήμουν στο Παθητικό Σπίτι, το πρώτο στη νοτιοανατολική Μεσόγειο!

«Καλή μόνωση, εκμετάλλευση των πηγών ενέργειας»

«Η λογική του παθητικού κτιρίου είναι ότι προσπαθώ να δημιουργήσω αυτό το άριστο περιβάλλον που θέλει ο κάθε χρήστης στο κάθε σημείο και στο κάθε συγκεκριμένο σπίτι χωρίς αυτό να επηρεάζεται πολύ από τις εξωτερικές καιρικές συνθήκες» μου εξηγεί ο Στέφανος Παλλαντζάς, πολιτικός μηχανικός, που με την εταιρεία του Project15, κατασκευάζει τέτοια σπίτια. «Το πετυχαίνω με ιδιαίτερη φροντίδα στη μόνωση του συνολικού κελύφους του κτηρίου. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι για τη Γερμανία πρέπει να μονώσω και από κάτω από το κτήριο, ώστε να μην το επηρεάζει ο παγετός του εδάφους, πράγμα που στην Ελλάδα δεν χρειάζεται και δεν το κάνουμε. Φροντίζω επίσης να μειώσω στο ελάχιστο δυνατό την απώλεια ενέργειας που προέρχεται από απώλεια αέρα, από την διαπνοή της τοιχοποιίας. Επειδή το κάνω αυτό, άρα μειώνω τις απώλειες ενέργειας, πρέπει να φροντίσω μετά, αφού έφτιαξα το κέλυφος όπως πρέπει, να ανανεώνεται ο αέρας του σπιτιού, να αναπνέει δηλαδή το σπίτι, όπως ανέπνεε και πριν χωρίς να χάνω την ενέργεια που έχω μέσα. Αυτό γίνεται με ένα πολύ απλό σύστημα αερισμού σαν αυτό που βάζουμε σε ένα μπαράκι στην Αθήνα για να μην μας πειράζει το τσιγάρο. Η διαφορά του είναι ότι αυτό το σύστημα αερισμού έχει ένα έξυπνο τρόπο να κατακρατά την ενέργεια που χρειάζεται μέσα στο σπίτι. Δηλαδή, ο αέρας που βγαίνει αφήνει τη θερμότητά του ή την ενέργειά του στον αέρα που μπαίνει. Με αυτόν τον τρόπο κρατάμε τη θερμοκρασία σχεδόν μονίμως στα ίδια επίπεδα».

Το εκπληκτικό στο παθητικό σπίτι είναι ότι εκμεταλλεύεται με τρόπο θαυμαστό την ενέργεια που παράγεται μέσα στο σπίτι, είτε από τις ηλεκτρικές συσκευές, είτε από τη θερμοκρασία του σώματός μας, είτε από την ακτινοβολία του ήλιου πάνω στο κτήριο, για τις ανάγκες θέρμανσης.

Μέχρι και 10 φορές οικονομία στην ενέργεια

πατρότητα του Παθητικού Σπιτιού ανήκει στο γερμανό καθηγητή Wolfgang Feist, φυσικό, που ίδρυσε και διευθύνει το Ινστιτούτο Passivhaus στην πόλη Ντάρμστατ. Στη Γερμανία, και γενικότερα στο γερμανόφωνο χώρο, αλλά και σε άλλες χώρες του Βορρά και στην Αμερική, χτίζονται όλο και περισσότερες πολυκατοικίες, δημόσια κτήρια, σχολεία, νοσοκομεία αλλά και ιδιωτικές κατοικίες κατά το πρότυπο του παθητικού σπιτιού. Τα οφέλη είναι πολλαπλά όπως μας εξηγεί ο γερμανός καθηγητής:

«Το κυριότερο είναι το πολύ άνετο μικροκλίμα στο σπίτι με σταθερή θερμοκρασία, αυτό μπορούν να σας το επιβεβαιώσουν όλοι οι κάτοικοι τέτοιων σπιτιών. Το δεύτερο, εξίσου σημαντικό, είναι η ενεργειακή απεξάρτηση ή ελάχιστη εξάρτησή του από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο. Αυτό σημαίνει πολύ χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση. Για παράδειγμα στη Γερμανία μια οικογένεια πληρώνει κατά μέσο όρο 3.000 ευρώ τον χρόνο μόνο για θέρμανση σε ένα συμβατικό σπίτι. Σε ένα Παθητικό Σπίτι όμως το κόστος δεν ξεπερνά τα 200 ευρώ το χρόνο, τόσο μεγάλη είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο σπίτια».

Αλλά δεν είναι μόνο η οικονομική πτυχή. Λιγότερη κατανάλωση ενέργειας σημαίνει, λιγότερες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, σημαίνει καθαρότερο περιβάλλον, σημαίνει ενεργητική συμβολή στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, διακηρυγμένος στόχος της Ε.Ε., μια που από το 2021 όλα τα κτήρια που θα χτίζονται υποχρεωτικά θα είναι σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.

«Ενεργειακή αναβάθμιση χωρίς κόστος»

Υπάρχει όμως κι άλλη παράμετρος. Αν σκεφθεί κανείς ότι στην Αθήνα εκλύονται δύο φορές περισσότερες εκπομπές CO2 από ότι στο Παρίσι, και το ήμισυ προέρχεται από τα ενεργοβόρα κτήρια, η τεχνολογία του Παθητικού Σπιτιού θα ήταν εξαιρετική λύση ενεργειακής αναβάθμισής τους.

«Το μεγάλο στοίχημα στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων δεν είναι τόσο τα νέα κτήρια, όσο τα υπάρχοντα» υποστηρίζει ο Στέφανος Παλλαντζάς. «Αυτά είναι που δημιουργούν το πολύ μεγάλο πρόβλημα αυτήν την στιγμή. Και ειδικά στην Ελλάδα μέσα στις συνθήκες κρίσης που ζούμε με την οικοδομή να περνάειι δύσκολες στιγμές ακόμη, τουλάχιστον μια διετία, τριετία, αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε μείωση κατανάλωσης ενέργειας και μείωση περιβαλλοντικών ρύπων, όλο το βάρος πρέπει να δοθεί στα υφιστάμενα κτήρια και πολύ περισσότερο στα δημόσια, το οποία είναι πολλά και πολύ ενεργοβόρα. Τα σχολεία, είναι απίστευτα ενεργοβόρα κτήρια. Και δεν είναι λύση να βάλουμε μια συστάδα φωτοβολταϊκών στην ταράτσα, ούτε να αλλάξουμε τρία κουφώματα. Πρέπει να γίνονται πιο ολοκληρωμένες θεωρήσεις αυτών των κτηρίων. Και μάλιστα αυτά μπορούν να γίνουν, μέσα σε συνθήκες κρίσης με δυσκολία δημοσίων επενδύσεων, και έξυπνα, Υπάρχουν εργαλεία – ξέρω ότι στη Γερμανία έχουν εφαρμοστεί τέτοια – όπου η όλη αναβάθμιση του κτηρίου μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την εξοικονόμηση που θα γίνει στην κατανάλωση ενέργειας. Γιατί είναι τόσο σημαντική και τόσο μεγάλα τα νούμερα, ώστε οποιοσδήποτε ανάδοχος αναλάβει το έργο, μπορεί να πληρωθεί αποκλειστικά και μόνο από το όφελος που θα έχει το δημόσιο στη μείωση της κατανάλωσης».

«Σαν αντίληψη ζωής»

Το σημαντικό στο Παθητικό Σπίτι σε σχέση με όλα τα άλλα αποδεκτά διεθνή πρότυπα που υπάρχουν είναι ότι οικονομικά είναι απόλυτα μετρήσιμο στην τσέπη του καταναλωτή. « Και σε μια κοινωνία όπως τη δική μας και στην κρίση την οποία περνάει, αυτό είναι πολύ σημαντικό», επισημαίνει ο Στέφανος Παλλαντζάς.

Το Παθητικό Σπίτι της Πεντέλης είναι μόνο η αρχή. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι τέτοια εθελοντικά πρότυπα σπιτιών και αναβάθμισης κτηρίων εξαπλώνονται γρήγορα στην κοινωνία, επειδή στηρίζονται στην βιωματική εμπειρία των κατοίκων τους, όπως παλαιότερα κυκλοφορούσε μια καλή είδηση από στόμα σε στόμα.

Ο δραστήριος πολιτικός μηχανικός όμως θέλει να διαδώσει και την ιδέα που κρύβεται πίσω από το Παθητικό Σπίτι. Σαν φιλοσοφία, σαν αντίληψη ενός πιο συνειδητοποιημένου περιβαλλοντικά ανθρώπου και επιστήμονα, σαν στάση ζωής πέρα από κατεστημένες νοοτροπίες…τελικά το Παθητικό Σπίτι σαν κιβωτός μιας ολόκληρης κοσμοθεωρίας, σε μιαν Ελλάδα που ψάχνει εναγωνίως τη νέα της «πράσινη» ταυτότητα…

madmedia

ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΤΕ ΕΝΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΣΠΙΤΙ

* ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Βήμα πρώτον: προσανατολισμός στο Νοτιά
Δεν θέλει κόπο ούτε στοιχίζει μια περιουσία. Για την ακρίβεια, δεν στοιχίζει σχεδόν τίποτα. Αντίθετα, αν έχει προηγηθεί μελετημένος σχεδιασμός, η τσέπη μας θα επωφεληθεί από την πρώτη κιόλας μέρα. Γιατί το καλοκαίρι δεν θα χρειαζόμαστε κλιματιστικά, ενώ το χειμώνα το σπίτι μας θα ζεσταίνεται σε ποσοστό 60% έως και 70% από τον ήλιο.
Το λέει το όνομά της: η βιοκλιματική αρχιτεκτονική λαμβάνει υπόψη το μικροκλίμα της περιοχής και αξιοποιεί τα στοιχεία της φύσης, για να εξοικονομήσει μέρος της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία των κτιρίων που σχεδιάζονται με βάση τις αρχές της. «Κάθε βιοκλιματικό σπίτι επιφυλάσσει τις δικές του εκπλήξεις», εξηγεί η αρχιτέκτονας Τάνια Τογανίδου-Βαρδουλάκη. «Δεν πρόκειται για φασόν κατασκευές, γιατί κάθε περιοχή και κάθε οικόπεδο έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Κι αυτό είναι το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο που καλείται να το σχεδιάσει. Ζυγίζεις τις παραμέτρους και τα δεδομένα και συνεργάζεσαι με τους ανθρώπους που θα κατοικήσουν».
Αφού λοιπόν συμφέρει, γιατί δεν χτίζουν όλοι οι Ελληνες τα σπίτια τους έτσι; «Γιατί ο κόσμος δεν γνωρίζει αυτή την επιλογή. Πιστεύει ότι είναι ακριβή, οπότε δεν τη συζητά καν», λέει η αρχιτέκτονας-μηχανικός Ελλη Γεωργιάδου. «Ωστόσο, αυτοί που ξέρουν, έρχονται σε μας με τα μάτια κλειστά. Γι’ αυτό και ο κλάδος μας δεν έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση. Οι άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν σε βιοκλιματικό σπίτι είναι -δυστυχώς- μέχρι στιγμής συγκριτικά λίγοι, αλλά επειδή τους ενδιαφέρει το θέμα, ψάχνουν και μας βρίσκουν από όλα τα μέρη της Ελλάδας…».

ΠΟΣΟ;
Η κατασκευή ενός βιοκλιματικού σπιτιού μπορεί να στοιχίσει όσο και ενός συμβατικού, δηλαδή περίπου 1.000 ευρώ/τ.μ. Oπως και σε ένα συμβατικό σπίτι, από εμάς εξαρτάται πόσα χρήματα θα ξοδέψουμε. Π.χ., η επιλογή τεντών αντί ηλεκτρονικών μεταλλικών περσίδων είναι πιο οικονομική. Αντίστοιχα, η αντιστάθμιση του κόστους εγκατάστασης ενός απλού εξωτερικού θερμοκηπίου (ενδεικτική τιμή 3.000-5.000 ευρώ ανάλογα με την επιφάνεια) μπορεί να επιτευχθεί με την επιλογή οικονομικότερων υλικών στο μπάνιο ή στην κουζίνα, κ.ο.κ.
Υπολογίστε μια επιβάρυνση στην αμοιβή του αρχιτέκτονα-μηχανικού, που και αυτή εξαρτάται από το γραφείο που θα επιλέξετε. Στην αμοιβή συμπεριλαμβάνεται τόσο η μελέτη όσο και η επίβλεψη της οικοδομής. Εκ των πραγμάτων, η επίβλεψη κατά την ανέγερση βιοκλιματικών κτιρίων είναι πιο απαιτητική, συνεπώς να αναμένετε μια προσαύξηση της τάξης του 30% κατά μέσον όρο.

Η ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ
Είναι ευκολότερος ο σχεδιασμός ενός βιοκλιματικού σπιτιού σε ημιαστικές περιοχές, γιατί μέσα στις πόλεις η ρυμοτομία (και κατ’ επέκταση ο προσανατολισμός δρόμων και οικοπέδων) είναι συγκεκριμένη. Αν π.χ. το οικόπεδο βρίσκεται σε δρόμο προσανατολισμένο δυτικά- ανατολικά, είναι δύσκολο να τοποθετηθεί η μεγάλη πλευρά του κτιρίου στο Νότο ώστε το σπίτι να εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματα των μεγάλων νότιων ανοιγμάτων (παραθύρων) τους χειμερινούς μήνες. Παρ’ όλα αυτά, βιοκλιματικές επεμβάσεις μπορούν να γίνουν οπουδήποτε.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

1. Ανοίγματα στο Νοτιά
Μια βασική αρχή της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής είναι ο προσανατολισμός. Με προϋπόθεση την καλή μόνωση, τα μεγάλα νότια ανοίγματα ευνοούν τη διείσδυση του ήλιου τον χειμώνα, διατηρώντας τους εσωτερικούς χώρους θερμούς. Για να συσσωρεύσουμε την ηλιακή ενέργεια, χρησιμοποιούμε υλικά με θερμοσυσσωρευτικές ικανότητες, π.χ. τα συμπαγή κεραμικά τούβλα. Η προσθήκη παθητικών ηλιακών συστημάτων, π.χ. ηλιακών θερμοκηπίων, με κατάλληλη ηλιοπροστασία το καλοκαίρι, συμβάλλει σημαντικά, όπως και η απρόσκοπτη κυκλοφορία του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, η οποία επιτυγχάνεται με τη σωστή διάταξη των χώρων του σπιτιού στη νότια πλευρά. Οσο περισσότεροι τοίχοι υπάρχουν, τόσο δυσκολεύεταιο ‘ αέρας να κυκλοφορήσει. Αντίστοιχα, πρέπει τα ανοίγματα στο Βοριά να είναι μικρά ή η δυτική πλευρά κλειστή.

2. Φυλλοβόλα και τέντες
Οσο και να προσπαθήσουμε να δροσίσουμε τους εσωτερικούς χώρους, δεν θα τα καταφέρουμε αν δεν σκιάσουμε τα σημεία από τα οποία μπαίνει ο ήλιος. Επειδή το καλοκαίρι ο ήλιος κινείται ψηλά, μπορούμε να «προστατεύσουμε» τη νότια πλευρά με μικρά προστεγάσματα (π.χ. πέργκολες) και τη δυτική-ανατολική με κατακόρυφα σκίαστρα (π.χ. κατακόρυφες τέντες). Αποτελεσματική λύση, αν διαθέτουμε κήπο, είναι η φύτευση φυλλοβόλων και πλατύφυλλων δέντρων. Το χειμώνα που ρίχνουν τα φύλλα τους, επιτρέπουν τη διείσδυση του ήλιου, ενώ το καλοκαίρι απορροφούν την ηλιακή ενέργεια, ρίχνοντας την εξωτερική θερμοκρασία και προσφέροντας σκιά.

3. Νυχτερινός αερισμός
Ο νυχτερινός αέρας ψύχει τους τοίχους, διατηρώντας την εσωτερική θερμοκρασία στους 23, 25 ή το πολύ 27 βαθμούς Κελσίου. Αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια της μέρας τα παράθυρα πρέπει να είναι κλειστά.
Αυτό είναι ίσως το μοναδικό στοιχείο που απαιτεί τη συμμετοχή των κατοίκων του. Μια έξυπνη, όσο και παλιά, ιδέα είναι το εσωτερικό αίθριο. Πρόκειται για έναν κήπο που λειτουργεί σαν επέκταση του σαλονιού. Τη νύχτα, κλείνουμε την εξωτερική περίμετρο του σπιτιού και ανοίγουμε τα εσωτερικά με θέα στο αίθριο παράθυρα. Αυτό αναλαμβάνει το ρόλο «παγίδας ζεστού αέρα», με αποτέλεσμα το σπίτι να «εκτονώνει» τη ζέστη του στο χώρο του αιθρίου.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Το βιοκλιματικό σπίτι της οικογένειας Παπούλια στη Ραφήνα
Ο Ανδρέας και η Ελενα Παπούλια δεν είχαν ιδέα περί βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, μέχρι που έτυχε ένα σπίτι που τους άρεσε να είναι βιοκλιματικό. Αναζήτησαν την αρχιτέκτονα-μηχανικό που το είχε σχεδιάσει όταν πια αποφάσισαν να χτίσουν τη μονοκατοικία τους στη Ραφήνα. Σήμερα εξοικονομούν έως και 50% πετρέλαιο, ενώ το καλοκαίρι η χρήση κλιματιστικού περιορίζεται σε ένα υπνοδωμάτιο της κατοικίας, η οποία καλύπτει επιφάνεια 224 τ.μ. «Εγκατασταθήκαμε πριν από 3 χρόνια. Δεν έχουμε τοποθετήσει ακόμα τέντες, που θα προστάτευαν το σπίτι περισσότερο το καλοκαίρι, αλλά και πάλι ελάχιστες φορές χρειαζόμαστε κλιματισμό», εξηγούν. «Το σπίτι εξάλλου διαθέτει εξαιρετική θερμομόνωση».
Εξωτερικά τίποτα σχεδόν δεν προδίδει ότι πρόκειται για βιοκλιματικό κτίσμα. Η μόνη ένδειξη είναι το γυάλινο θερμοκήπιο της νότιας πλευράς με το οποίο γειτνιάζει μια μικρή κατασκευή που παραπέμπει σε στέρνα. «Τους χειμερινούς μήνες ο ήλιος διεισδύει στους εσωτερικούς χώρους μέσα από τα τζάμια του θερμοκηπίου και τμήμα του «αποθηκεύεται» στο πάτωμα (συμπαγές κεραμικό τούβλο με μεγάλη θερμοχωρητικότητα), ζεσταίνοντας τον αέρα. Γεμίζοντας τη στέρνα με νερό, η υδάτινη επιφάνειά της λειτουργεί ανακλαστικά σαν καθρέφτης, αυξάνοντας την ηλιακή ακτινοβολία που περνά μέσα από το τζάμι», σημειώνει η αρχιτέκτονας-μηχανικός Τάνια Τογανίδου-Βαρδουλάκη. Παρατηρούμε ότι οι εσωτερικές σκάλες κοντά στο θερμοκήπιο είναι μεταλλικές και όχι από συμπαγές υλικό. «Ετσι εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη κίνηση του αέρα».
Τα μεγάλα ανοίγματα στο νότιο τμήμα του σπιτιού, που χαρακτηρίζεται από μεγάλους ενιαίους χώρους, σε συνδυασμό με την «κλειστή» βόρεια και δυτική πλευρά, ακολουθούν επίσης μια από τις θεμελιώδεις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Για τον καλό δροσισμό του σπιτιού το καλοκαίρι, η κατοικία διαθέτει μαλκάφ, τον λεγόμενο «πύργο ανέμου». Πρόκειται για ένα φρεάτιο ασανσέρ, χωρίς τον ανελκυστήρα, με λοξή σκεπή, με λεία τοιχώματα για να μην απορροφά υγρασία και με ανοίγματα στις κατευθύνσεις που φυσάει ο άνεμος. Ο αέρας μπαίνει από ψηλά και χάρη στην κλίση της σκεπής κατευθύνεται προς τα κάτω. Κατεβαίνοντας χάνει θερμοκρασία (ανά 10 μέτρα ψύχεται κατά 10 βαθμούς) και, ψυχρός πια, διοχετεύεται, μέσα από τα ανοίγματα στη βάση του μαλκάφ, στο εσωτερικό του σπιτιού.
«Το μόνο επιπρόσθετο έξοδο ήταν τα τζάμια του θερμοκηπίου, μια επιβάρυνση 1,5% στο συνολικό κόστος κατασκευής», λέει ο Ανδρέας Παπούλιας. «Αντιλαμβάνεστε ότι η απόσβεση έγινε πολύ σύντομα με την εξοικονόμηση πετρελαίου. Σε ένα συμβατικό σπίτι θα καταναλώναμε τα διπλάσια λίτρα για θέρμανση το χρόνο…».

Info: Βιοκλιματικοί Αρχιτέκτονες
Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ενωση Αρχιτεκτόνων, T 210 32 15 146
Σύλλογος Ολιστικής Αρχιτεκτονικής, T 210 32 43 782

* ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΑΠΕ: Η φύση στη θέση της… ΔΕΗ
Μέχρι πρόσφατα, τα συστήματα που εξοικονομούσαν σημαντικές ποσότητες καυσίμων ή ηλεκτρικής ενέργειας συνδύαζαν το όφελος για το περιβάλλον με το όφελος για την τσέπη μας. Σήμερα, που η τιμή του πετρελαίου έχει κατρακυλήσει, παραμένουν άραγε οι «οικολογικές περγαμηνές» το μοναδικό κίνητρο; «Τα κριτήρια με τα οποία επιλέγει κανείς, θα πρέπει να έχουν χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον δεκαετίας», σύμφωνα με τον μηχανολόγο Ξενοφώντα Ζήση. Οι σημερινές χαμηλές τιμές των ορυκτών καυσίμων, που οφείλονται στην παγκόσμια οικονομική κρίση, δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι δεν θα αυξηθούν κατακόρυφα μόλις αυτή ξεπεραστεί. Από την άλλη, η απαραίτητη από την Ε.Ε. ενεργειακή πιστοποίηση των κτιρίων φέρνει και στην ελληνική αγορά μια λογική αποτίμησης της οικονομικής αξίας των ακινήτων με βάση την ενεργειακή τους συμπεριφορά. «Σε πρώτη φάση, κρίνεται κυρίως από το αν το σπίτι επιτυγχάνει καλή εξοικονόμηση, δηλαδή αν είναι καλά μονωμένο• είναι όμως σίγουρο ότι σε μία δεκαετία θα συνυπολογίζονται και οι τεχνολογίες ΑΠΕ», λέει ο κ. Ζήσης.
Για να κατασκευάσει κανείς μια τέτοια κατοικία, μπορεί να απευθυνθεί σε ειδικούς, όπως είναι ο κ. Ζήσης, οι οποίοι πραγματοποιούν μια ολοκληρωμένη μελέτη για όλα τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών. «Επιλέγουμε τον καλύτερο συνδυασμό τεχνολογιών για τη συγκεκριμένη κατοικία και το μικροκλίμα της περιοχής», τονίζει ο κ. Κώστας Θεοφύλακτος, μηχανολόγος που αναλαμβάνει επίσης παρόμοιες ενεργειακές μελέτες. Εναλλακτικά, μπορεί κανείς να αποταθεί σε κάποια από τις εταιρείες που εμπορεύονται συστήματα ΑΠΕ, οι οποίες αναλαμβάνουν τόσο την εγκατάσταση όσο και την επίβλεψη της λειτουργίας τους. Με τη βοήθεια των δύο ειδικών, καταγράψαμε τα πλεονεκτήματα και τα ενδεικτικά κόστη της κάθε τεχνολογίας.

1. Παράγοντας ρεύμα από ΑΠΕ
Αν η κατοικία βρίσκεται σε ημιαστική περιοχή με ισχυρούς ανέμους, μια ανεμογεννήτρια ισχύος 3-4 KW μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του νοικοκυριού. Αν η περιοχή είναι πυκνοδομημένη αλλά επικρατεί ηλιοφάνεια, το σύστημα μπορεί να συνδυαστεί με φωτοβολταϊκά πάνελ ή η παραγωγή ρεύματος να γίνεται αποκλειστικά από τον ήλιο. Το σπίτι μπορεί είτε να διασυνδεθεί με το δίκτυο της ΔΕΗ είτε να διατηρηθεί αυτόνομο, αποθηκεύοντας την περίσσεια της παραγόμενης ενέργειας σε ειδικές μπαταρίες.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Οταν το δίκτυο βρίσκεται σε τέτοια απόσταση ώστε τα τέλη σύνδεσης να είναι υψηλά (όταν πρέπει να τοποθετηθούν 2-3 κολόνες), η λύση της αυτόνομης κατοικίας είναι συμφέρουσα. Παράλληλα, ο οικονομικός προϋπολογισμός μένει ανεπηρέαστος από τα σκαμπανεβάσματα των τιμολογίων του ρεύματος.
«Μια αυτόνομη κατοικία αποκλειστικά με φωτοβολταϊκά θα χρειαστεί περίπου μία εικοσαετία για να κάνει απόσβεση της επένδυσης», λέει ο κ. Ζήσης. Ο κ. Θεοφύλακτος συμβουλεύει πάντοτε τη σύνδεση με το δίκτυο: «Ετσι, υπάρχει μια εφεδρική λύση στην περίπτωση που το κτίριο χρειάζεται ρεύμα το οποίο εκείνη τη στιγμή δεν μπορεί να παραγάγει».
ΠΟΣΟ: Για ένα αυτόνομο νοικοκυριό 120 m2 η ανεμογεννήτρια με τον υπόλοιπο εξοπλισμό θα κοστίσει γύρω στις 7.000 ευρώ, με χρόνο απόσβεσης τα 7-10 χρόνια.
Για ίδιου μεγέθους σπίτι το κόστος ενός φωτοβολταϊκού συστήματος, που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες σε ρεύμα, μπορεί να φτάσει στα 30.000 ευρώ. Τα νούμερα είναι διαφορετικά αν η κατοικία είναι συνδεδεμένη με τη ΔΕΗ και πουλά το ρεύμα που παράγει στην επιχείρηση ηλεκτρισμού ή το ΔΕΣΜΗΕ. Με βάση την επιδότηση της κιλοβατώρας που ισχύει για τις ΑΠΕ, ο χρόνος απόσβεσης για τις ανεμογεννήτριες μειώνεται στο μισό, ενώ στα φωτοβολταϊκά ελαττώνεται έως και στα οκτώ χρόνια. Ολα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθούν τα γραφειοκρατικά έξοδα και εμπόδια. Με βάση πάντως πρόσφατη εξαγγελία του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Χατζηδάκη, η αδειοδότηση θα γίνεται με ένα μόνο δικαιολογητικό.
Info: Ελληνική Επιστημονική Επιτροπή Αιολικής Ενέργειας (www.eletaen.gr), Τ 210 36 36 791 Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (www.helapco.gr), Τ 210 95 77 470

2. Ζεσταθείτε από τον ήλιο
Η αρχή λειτουργίας των θερμικών ηλιακών συστημάτων δεν διαφέρει από εκείνη του θερμοσίφωνα: ειδικοί συλλέκτες εκμεταλλεύονται τη θερμότητα του ήλιου για να ζεστάνουν νερό και να το κυκλοφορήσουν στο σύστημα θέρμανσης. Συνήθως επιλέγεται ενδοδαπέδιο σύστημα (σωλήνες που εγκαθίστανται στο δάπεδο και διατρέχουν τους εσωτερικούς χώρους). Καλύπτουν περίπου το 40% της κάτοψης του κτιρίου, ενώ το σύστημα διαθέτει μία επιπλέον θερμαντική πηγή για χειμωνιάτικες περιόδους με παρατεταμένη συννεφιά. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σπάνια – το σύστημα διατηρεί το σπίτι ζεστό για 2-4 ημέρες χωρίς ήλιο.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Μπορεί να καλύψει περισσότερο από το μισό των ενεργειακών αναγκών. Στη Θεσσαλονίκη το ποσοστό φτάνει το 50%, ενώ στην Αττική ο ήλιος μπορεί να συμβάλει έως 70% στη θέρμανση. Τα θερμικά ηλιακά συστήματα παρέχουν, επίσης, άφθονο ζεστό νερό.
ΠΟΣΟ: Η αγορά και η εγκατάσταση κοστίζουν περίπου 300 ευρώ/τ.μ., δηλαδή για κατοικία 120 m2 η δαπάνη είναι στα 35.000 ευρώ. Απόσβεση: σε 10 χρόνια.
Info: Ενωση Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (www.ebhe.gr), Τ 210 21 12 591

3. Το υπέδαφος θερμαίνει ή ψύχει το σπίτι
Η τεχνολογία της «αβαθούς γεωθερμίας» βασίζεται σε ένα δίκτυο από υπόγειους σωλήνες. Το σύστημα που θερμαίνει ή ψύχει το κτίριο (συνήθως ενδοδαπέδιοι ή επιτοίχιοι αγωγοί) εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι το υπέδαφος παραμένει σε μια σταθερή θερμοκρασία χειμώνα – καλοκαίρι. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει ελεύθερος χώρος στο οικόπεδο για να γίνουν οι γεωτρήσεις• 100 m2 στις οριζόντιες γεωτρήσεις και 40 m2 αν το υπόγειο σύστημα σωλήνων εγκατασταθεί κατακόρυφα.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Περιορισμός του κόστους για την ψύξη και τη θέρμανση της κατοικίας – με μεγαλύτερη μείωση στις περιοχές όπου επικρατούν ακραίες θερμοκρασίες. Μετά το χρόνο απόσβεσης, η δαπάνη θέρμανσης είναι το 50% του κόστους του πετρελαίου. Αποτελεί επίσης φθηνότερη και πιο υγιεινή λύση δροσισμού σε σχέση με τα κλιματιστικά.
ΠΟΣΟ: Κοστίζει γύρω στα 30.000-40.000 ευρώ. Χρόνος απόσβεσης: 10 χρόνια. Τα τελευταία χρόνια, η γεωθερμία έχει γίνει αρκετά δημοφιλής στην Ελλάδα, με συνέπεια να έχει μειωθεί το κόστος επένδυσης.
Info: Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Τμήμα Γεωθερμίας (www.cres.gr), Τ 210 66 03 300

4. Βιομάζα: επιστροφή στο μέλλον
Μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για θέρμανση είναι η χρήση ενεργειακών τζακιών ή ενός κεντρικού λέβητα που θα καίει βιομάζα, όπως καυσόξυλα. Σήμερα διατίθενται στην αγορά πέλετς (συσσωματώματα από πριονίδια ξύλου ή γεωργικά κατάλοιπα), που μειώνουν ακόμη περισσότερο την κατανάλωση σε ξυλεία.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Οι ενεργειακές σόμπες δεν θυμίζουν σε τίποτα τις κλασικές ξυλόσομπες που γέμιζαν το χώρο με κάπνα• η τροφοδοσία τους γίνεται αυτόματα, ενώ διαθέτουν ρύθμιση θερμοκρασίας ώστε η λειτουργία τους να προγραμματίζεται ηλεκτρονικά. Η θερμική απόδοση των πέλετς φτάνει το 90%, ενώ μπορούν να συνδυαστούν με άλλες τεχνολογίες θέρμανσης εξασφαλίζοντας πλήρη απεξάρτηση από το πετρέλαιο.
ΠΟΣΟ: Η τιμή μιας σόμπας με πέλετς ξεκινά από τα 2.000 ευρώ, ενώ οι αντίστοιχοι λέβητες είναι 20% ακριβότεροι από τους καυστήρες πετρελαίου. Χρόνος απόσβεσης: περίπου 3 χρόνια. Μετά, το κόστος θέρμανσης φθάνει το 30-40% του κόστους κατανάλωσης πετρελαίου.
Info: Στο Διαδίκτυο θα βρείτε πολλές εταιρείες που εμπορεύονται καυστήρες και σόμπες βιομάζας. Για περισσότερες πληροφορίες: Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Τμήμα Βιομάζας (www.cres.gr) Τ 210 66 03 300.

ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
1. Με μια ανεμογεννήτρια, η κατοικία μπορεί να μετατραπεί σε μικροπαραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας με χρόνο απόσβεσης 7-10 χρόνια.
2. Τα θερμικά ηλιακά συστήματα εξοικονομούν χρήματα (και ρύπους) από τη θέρμανση έως και κατά 70%.
3. Ενα οριζόντιο δίκτυο από υπόγειους σωλήνες μπορεί να θερμάνει ή να δροσίσει τους εσωτερικούς χώρους πολύ πιο φθηνά. Ετσι η απόσβεση του συστήματος δεν ξεπερνά τη δεκαετία.
4. Οι σόμπες πέλετς ή τα ενεργειακά τζάκια λειτουργούν με κόστος που δεν ξεπερνά το 40% της τιμής του πετρελαίου.
5. Ο βιολογικός καθαρισμός είναι ιδανικός για το πότισμα κήπων χωρίς κατανάλωση πόσιμου νερού. Ενα σύστημα βιολογικού καθαρισμού μπορεί επίσης να ανακυκλώνει τα «γκρίζα νερά», ώστε να καταλήγουν στα καζανάκια. Ετσι, εξοικονομείται έως και 30% από το νερό που καταναλώνει μια κατοικία.

* ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Η εξοικονόμηση νερού είναι απλή υπόθεση

1. ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΟΜΒΡΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
Μπορούν να κατασκευαστούν εύκολα στο υπόγειο οποιουδήποτε κτιρίου. Το μόνο που χρειάζεται είναι να κατευθυνθούν οι υδρορρόες σε μια υπόγεια δεξαμενή, η οποία είτε θα κατασκευασθεί από τσιμέντο είτε θα αγοραστεί έτοιμη.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Ακόμη κι αν χρησιμοποιούνται μόνο για το πότισμα κήπων ή το καθάρισμα εξωτερικών χώρων, εξοικονομούν σημαντικές ποσότητες νερού. Με μια απλή φίλτρανση, το βρόχινο νερό, που είναι καλύτερης ποιότητας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα πλυντήρια ρούχων και πιάτων, κάτι που σημαίνει μικρότερη χρήση χημικών ουσιών, λιγότερη κατανάλωση ενέργειας και εξοικονόμηση πόσιμου νερού που φθάνει στο 90%.
ΠΟΣΟ: Το κόστος κατασκευής ξεκινά από τα 1.500 ευρώ, όμως για την απόσβεσή τους θα χρειαστούν 7-10 χρόνια, αφού η τιμή πώλησης του νερού από την ΕΥΔΑΠ είναι από τις μικρότερες στην Ευρώπη. «Με τα ολοένα εντονότερα προβλήματα ανομβρίας, η τιμή αυτή αναμένεται να αυξηθεί, φθάνοντας ίσως στα επίπεδα της Γερμανίας• εκεί, πάντως, ο χρόνος απόσβεσης δεν ξεπερνά την τριετία», λέει ο κ. Ζήσης.
Info: Ζητήστε από τον αρχιτέκτονά σας να την συμπεριλάβει στα σχέδια.

2. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ
Επεξεργάζεται τα λύματα και το φιλτραρισμένο νερό χρησιμοποιείται για το υπόγειο πότισμα του κήπου. Τέτοια συστήματα είναι άοσμα και εύκολα στη συντήρηση, με την προϋπόθεση ότι στο σπίτι θα χρησιμοποιούνται βιοαποικοδομήσιμες ουσίες, όπως βιοδιασπώμενα απορρυπαντικά.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Η εγκατάσταση είναι οικονομικά συμφέρουσα όταν η κατοικία βρίσκεται μακριά από το αποχετευτικό δίκτυο και η μόνη εναλλακτική λύση είναι η κατασκευή ενός στεγανού βόθρου. Ακόμη όμως και στην περίπτωση σύνδεσης με την κεντρική αποχέτευση, τα «γκρίζα νερά» από το νεροχύτη και το νιπτήρα μπορούν να καταλήγουν σε μια μικρή μονάδα βιολογικής επεξεργασίας έτσι ώστε, μέσω διαφορετικών σωληνώσεων, να καταλήγουν στο καζανάκι. Με αυτό τον τρόπο, πετυχαίνουμε εξοικονόμηση νερού που φτάνει μέχρι και το 30%».
ΠΟΣΟ: Ενα σύστημα που θα επεξεργάζεται όλα τα λύματα της κατοικίας ξεκινά από 3.000 ευρώ. Η τιμή για μία μικρή μονάδα επεξεργασίας των «γκρίζων νερών» είναι 800 ευρώ, χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος εγκατάστασης των διπλών σωληνώσεων.

Info: Στο Διαδίκτυο μπορεί να βρει κανείς πολλές εταιρείες.

* ΥΛΙΚΑ

Υπάρχουν λύσεις χωρίς χημικά
Στην ελληνική αγορά κυκλοφορεί μεγάλη γκάμα οικοδομικών προϊόντων, τα οποία όχι μόνο είναι πιο φιλικά στο περιβάλλον αλλά και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ενοίκων του. Μάλιστα βρίσκουν ολοένα μεγαλύτερη απήχηση, καθώς «σήμερα ο Ελληνας γνωρίζει πλέον ότι πολλά από τα συνθετικά οικοδομικά υλικά, που χρησιμοποιούνται ευρέως, απελευθερώνουν πτητικές ενώσεις οι οποίες έχουν ενοχοποιηθεί για αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία», λέει η κ. Μυρτώ Κολίρη, αρχιτέκτονας και μηχανικός περιβάλλοντος. «Συνήθως αυτά τα υλικά είτε χρειάζονται μεγάλη ενέργεια για να παραχθούν είτε προκαλούν σημαντική μόλυνση του περιβάλλοντος, γεγονός που αρχίζει και στη χώρα μας να θεωρείται μειονέκτημα».
Η κ. Κολίρη τονίζει, ωστόσο, ότι η έννοια του οικολογικού οικοδομικού υλικού δεν ταυτίζεται απαραιτήτως με την έννοια του «φυσικού» ή του «λιγότερο βιομηχανοποιημένου». «Για να χαρακτηρισθεί ένα υλικό φιλικό προς το περιβάλλον, θα πρέπει να πληροί επίσης και άλλα κριτήρια, όπως να είναι ανακυκλώσιμο ή να έχει αντοχή και μεγάλη διάρκεια ζωής», συμπληρώνει ο αρχιτέκτονας κ. Θάνος Στασινόπουλος, επισημαίνοντας ότι τελικά η χρήση είναι αυτή που θα καθορίσει αν ένα προϊόν είναι όντως «πράσινο». «Ολοι ξέρουμε ότι δεν υπάρχει πιο φυσικό υλικό από το ξύλο, πόσο όμως περιβαλλοντικά ωφέλιμο θα είναι να χρησιμοποιούμε προϊόντα ξύλου τα οποία δεν συντηρούμε τακτικά, με συνέπεια να χρειάζονται συχνά αλλαγή;»
Με τη βοήθεια των δύο ειδικών, λοιπόν, καταγράψαμε εναλλακτικές προτάσεις για τα υλικά που θα χρησιμοποιήσετε στο σπίτι σας.

BΕΡΝΙΚΙΑ
Στην ελληνική αγορά διατίθενται φυσικά βερνίκια συντήρησης ξύλου, με τιμή που κυμαίνεται γύρω στα 20 ευρώ το κιλό. Επίσης, κυκλοφορεί εμποτισμένη ξυλεία που έχει υποστεί κατεργασία με οικολογικά υλικά. Υπάρχουν όμως και βερνίκια όχι απολύτως φυσικά, αλλά απαλλαγμένα από πολλά τοξικά, που είναι πολύ φθηνότερα.

ΜΟΝΩΣΗ
Η συμβατική λύση είναι τα προϊόντα εξηλασμένης πολυστερίνης (XPS), τα οποία συνήθως κατεργάζονται με χημικά που καταστρέφουν το όζον. Αν και υπάρχουν προϊόντα XPS που δεν επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αμιγώς οικολογικά υλικά, όπως το βιοπολυμερές από καλαμπόκι (biofiber), το οποίο κοστίζει 5-12 ευρώ ανά τετρ. μέτρο. Μια εναλλακτική λύση είναι ο ηρακλίτης, ο οποίος αποτελείται κυρίως από ξυλόμαλλο και κοστίζει περίπου όσο η XPS – πιο συγκεκριμένα 7-14 το τετρ. μέτρο, ανάλογα με το πάχος. Ακόμη, φυσικά υλικά με θερμομονωτικές ιδιότητες είναι η τζίβα, η κυτταρίνη και ο φελλός, ενώ στο εμπόριο κυκλοφορούν προϊόντα θερμομόνωσης από κάνναβη (7-9 ευρώ ανά τετρ. μέτρο) και μαλλί προβάτου (9-15 ευρώ ανά τετρ. μέτρο).

ΣΟΒΑΔΕΣ – ΜΠΟΓΙΕΣ
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλές οικολογικές μπογιές και σοβάδες, τα οποία μπορεί να βρει κανείς σχεδόν σε όλα τα χρωματοπωλεία. Η τιμή του πλαστικού είναι η ίδια. Στη λαδομπογιά η τιμή είναι περίπου 2,5 ευρώ παραπάνω από τη συμβατική.

ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ
Εκτός από ακριβότερα, τα ξύλινα παράθυρα χρειάζονται ανά τακτά διαστήματα συντήρηση. Το αλουμίνιο, αντίθετα, είναι πιο ανθεκτικό, ενώ η τιμή των παραθύρων από το συγκεκριμένο μέταλλο ξεκινά από τα 375 ευρώ το τετρ. μέτρο, μαζί με τα διπλά τζάμια. Επίσης, το αλουμίνιο επιτρέπει και την κατασκευή κουφωμάτων με θερμοδιακοπή, η οποία μπορεί να αυξήσει το κόστος τους έως και κατά 30%, αλλά προσφέρει καλύτερη θερμική μόνωση. «Αυτά που δεν θα πρέπει να επιλέγονται είναι τα παράθυρα από PVC, υλικό που αλλοιώνεται με το χρόνο», λέει η κ. Κολίρη. Αλλωστε, καλό είναι το PVC να αποφεύγεται όσο το δυνατόν περισσότερο στις κατοικίες, επειδή η κατεργασία του γίνεται με χημικά επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία, ενώ με την καύση του απελευθερώνονται διοξίνες.

ΠΛΑΚΑΚΙΑ
Η καλύτερη λύση είναι τα πλακάκια από κεραμικά υλικά, ενώ στην αγορά κυκλοφορούν κόλλες για πλακάκια με φυσικά συστατικά. Οι τιμές τους κινούνται γύρω στα 15 ευρώ το κιλό.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΞΥΛΕΙΑΣ (ΠΟΡΤΕΣ – ΝΤΟΥΛΑΠΙΑ)
Επειδή η λύση του μασίφ ξύλου είναι πολύ ακριβή, συνήθως χρησιμοποιούνται υλικά από ίνες ξύλου, όπως νοβοπάν ή MDF. Στα προϊόντα αυτά συχνά χρησιμοποιούνται ρητίνες ουρίας-φορμαλδεΰδης, οι οποίες ενοχοποιούνται για αναπνευστικά προβλήματα και αλλεργίες. Γι’ αυτό θα ήταν καλύτερο να επιλέγει κανείς νοβοπάν και MDF κλάσης Ε1, δηλαδή χαμηλής εκπομπής σε φορμαλδεΰδη. Μια καλή λύση είναι επίσης το OSB, δηλαδή ξυλόπλακες που κατεργάζονται χωρίς παράγωγα φορμαλδεΰδης. Η τιμή του ξεκινά από 5 ευρώ ανά τετρ. μέτρο.

ΔΑΠΕΔΟ
Με το ξύλο να αποτελεί την πιο διαδεδομένη λύση, εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φελλό ή λινόλαιο, το πρώτο κυρίως σε σημεία που δεν πατιούνται συχνά, αφού δεν είναι πολύ ανθεκτικό, ενώ το δεύτερο στους πιο κοινόχρηστους χώρους. Η τιμή του λινόλαιου είναι γύρω στα 11,5 ευρώ ανά τετρ. μέτρο, ενώ του φελλού στα 35 ευρώ.

των Αλ. Μανδράκου, Κ. Δεληγιάννη – ΟΙΚΟ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Λιγότερο πετρέλαιο, περισσότερα ξύλα

Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ

Ελάχιστα πρέπει να είναι πια τα σβηστά τζάκια σε όλη την Ελλάδα.
Το κλείσιμο του καλοριφέρ και η στροφή του κόσμου σε εναλλακτικά καύσιμα για τη θέρμανση των σπιτιών αυξάνονται ραγδαία. Ο υπερδιπλασιασμός του ειδικού φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης δεν μείωσε μόνο δραματικά την κατανάλωση, αλλά κατέδειξε και μια άλλη πραγματικότητα: Τα σκληρά κυβερνητικά μέτρα που κάθε τόσο απευθύνονται στους... συνήθεις υπόπτους δεν πρόκειται να αποδώσουν τα αναμενόμενα.

Οπως συμβαίνει τώρα με το πετρέλαιο θέρμανσης, οι πωλήσεις του οποίου εμφανίζουν πτώση 50% ακόμη και στις επαρχίες της Β. Ελλάδας, οι πολίτες θα βρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους -προφανώς όχι ιδιαίτερα βολικούς-, για να αποφεύγουν κάθε νέα «παγίδα» υφαπαργής των λιγοστών χρημάτων, που έχουν απομείνει στα ελληνικά νοικοκυριά. Αλλωστε, πενία τέχνας κατεργάζεται...

Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση του Μ. Κιούση, προέδρου της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος: «Η μείωση κατανάλωσης είναι κάθετη. Στην περιφέρεια ξεπερνά το 50% και στα αστικά κέντρα το 25%. Οι κυβερνητικοί εγκέφαλοι υπολογίζουν ότι τον επόμενο χρόνο, με την εξίσωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, θα προκύψουν περί τα 269 εκατομμύρια ευρώ από την είσπραξη των φόρων, που σημαίνει πώληση 6.200 χιλιάδων χιλιόλιτρων. Εγώ λέω ότι είναι ζήτημα αν το ερχόμενο φθινόπωρο θα πουληθούν 120 χιλιάδες χιλιόλιτρα. Ο κόσμος δεν αγοράζει πια πετρέλαιο, μ' αυτές τις τιμές».

«Μιλάμε για πτώση που φτάνει το 60%» θα προσθέσει ο Γ. Μαγλουσίδης, αντιπρόεδρος, που μας δίνει την εικόνα από τη Β. Ελλάδα, καθότι η επαγγελματική έδρα είναι στο Κιλκίς. «Ο κόσμος βολεύεται με καυσόξυλα και φυσικά ό,τι δέντρο υπάρχει, σημαδεύεται και... "εκτελείται". Ολα τα βυτία που έχουμε, κάθονται. Ακόμη και στα σχολεία που πάω, έχουν περιορίσει την κατανάλωση.Οι άνθρωποι πορεύονται με ξυλόσομπες, ενεργειακά τζάκια, με οτιδήποτε άλλο, εκτός από πετρέλαιο».

Τα λεγόμενά του επιβεβαιώνονται κι από έναν άλλο επιχειρηματία. Ο Γ. Κασκαλίδης, ιδιοκτήτης εταιρείας ξυλεμπορίας, λέει ότι ο αριθμός της ζήτησης «έχει κυριολεκτικά ξεφύγει. Κυμαίνεται κατά μέσον όρο στο 80%. Και λέω 80%, γιατί τις χειρότερες μέρες, η αύξηση της πελατείας σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές είναι 50%, ενώ τις "καλές" ξεπερνάει το 100%».

Την ίδια εικόνα -ίσως μεγεθυσμένη- δίνει και ο Μιχ. Ισαακίδης, πρόεδρος του Σωματείου Ξυλεμπόρων Δράμας: «Υπάρχει μία τρομερή ζήτηση για καυσόξυλα πάνω από 100%. Κυριολεκτικά, δεν προλαβαίνουμε να πουλάμε. Κι είναι τόσο μεγάλη η ζήτηση, που εισάγουμε από Αλβανία και Βουλγαρία. Για τα πέλετς (βιοκαύσιμο από υπολείμματα επεξεργασίας ξύλου και αγροτικών καλλιεργειών), τι να πω. Η ζήτηση είναι 500% πάνω. Ακόμη και οι βιομηχανίες πέλετς έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Δικό μου φορτηγό, περίμενε δέκα μέρες για να φορτώσει».

Βεβαίως, στη δίνη της κρίσης, δεν απευθύνονται όλοι στις επιχειρήσεις ξυλεμπορίας. Ολοένα αυξάνονται οι καταγγελίες από περιβαλλοντικές οργανώσεις, για παράνομη ξύλευση, και ανεξέλεγκτη αποψίλωση των δασικών οικοσυστημάτων, όχι μόνο από οργανωμένες ομάδες, αλλά κι από αδύναμους οικονομικά πολίτες, οι οποίοι ψάχνουν τρόπους να ζεστάνουν τα σπίτια τους και τις οικογένειές τους.

Το φαινόμενο ξεκίνησε από τη Β. Ελλάδα, αλλά όπως μας λέει ο πρόεδρος της Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, Νίκος Μπόκαρης, έχει επεκταθεί στο σύνολο του ορεινού όγκου.Τα δασαρχεία από την άλλη πλευρά, εξαιτίας της περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής, (μείωση των οδοιπορικών, υπερωριακής απασχόλησης κ.λπ.) δεν μπορούν να διαθέσουν προσωπικό με στόχο την επιτήρηση και τον έλεγχο τις απογευματινές ώρες, τις ώρες δηλαδή που κυρίως επιχειρείται η παράνομη ξύλευση. Να σημειωθεί, ότι οι νόμιμες εργασίες υλοτόμησης ανατίθενται στα δασαρχεία μέσω της Κρατικής Εκμετάλλευσης Δασών (ΚΕΔ). Αυτά με τη σειρά τους, έχοντας λάβει τους προϋπολογισμένους οικονομικούς πόρους, αναθέτουν στους δασικούς συνεταιρισμούς την υλοτόμηση.

Ομοίως, αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτηση για την κατασκευή ενεργειακών τζακιών, ενώ ήδη ξεκίνησαν σε πολυκατοικίες οι αντικαταστάσεις των καυστήρων πετρελαίου από καυστήρες πέλετς. Ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, ιδιοκτήτης εταιρείας συστημάτων θέρμανσης, τονίζει ότι ο «κόσμος θέλει να απαγκιστρωθεί από το πετρέλαιο θέρμανσης». Μας εξηγεί ότι μπορεί ένα συμβατικό τζάκι να μετατραπεί σε ενεργειακό τζάκι και με μια ειδική εγκατάσταση (αεραγωγούς) να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα θέρμανσης για όλο το σπίτι. Τη φετινή χρονιά η ζήτηση για ενεργειακά τζάκια αυξήθηκε κατά 60% και το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά μετατροπή τζακιών από συμβατικά σε ενεργειακά. Βαίνει συνεχώς αυξανόμενο το ενδιαφέρον για αλλαγή του λέβητα πετρελαίου σε πέλετς ή ξύλου. Ενώ εντυπωσιακή άνοδο σημειώνουν οι σόμπες που καίνε πέλετς, αλλά και οι ξυλόσομπες: «Εχει δημιουργηθεί μια κατάσταση ρευστή και τραγική ταυτόχρονα. Είναι πια πάρα πολλές οι πολυκατοικίες στις οποίες υπάρχουν ένοικοι που δεν έχουν να πληρώσουν το πετρέλαιο θέρμανσης. Ετσι, οι υπόλοιποι δεν μπορούν να επωμιστούν το κόστος κι αυτών που δεν πληρώνουν. Λαμβάνουν λοιπόν αποφάσεις του τύπου ότι ο λέβητας δεν ξανανάβει, και ο καθένας μόνος του ας μεριμνήσει για να λύσει το πρόβλημά του».

Στα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας επιλογής θέρμανσης ο κ. Ανδριόπουλος συγκαταλέγει τα εξής: «Το σημαντικότερο όλων είναι, ότι αφ' ενός μπορεί κανείς να εξασφαλίσει επαρκές επίπεδο θέρμανσης για το σπίτι του και αφ' ετέρου, μέσα σε δύο με τρία χρόνια, ο αγοραστής κάνει απόσβεση της αξίας του προϊόντος, λόγω του χαμηλού κόστους της καύσιμης ύλης».

Ανάλογα με τετραγωνικά και τις ανάγκες θέρμανσης που θέλει κανείς να καλύψει, το κόστος μετατροπής ενός συμβατικού τζακιού σε ενεργειακό κυμαίνεται από 1.700 έως και 4 χιλ. ευρώ. Μία νέα εγκατάσταση μπορεί να κοστίζει από 2,5 χιλ. ευρώ Οι τιμές στις σόμπες πέλετς ξεκινούν από 1.100 ευρώ και φτάνουν τις 4 με πέντε χιλιάδες, ενώ οι ξυλόσομπες από 300 ευρώ και φτάνουν επίσης στην προαναφερθείσα τιμή.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

4. Συγκριτικά χαρακτηριστικά πέλλετς διαφόρων προελεύσεων –

Υποπροϊόντα καύσης.

Τα πέλλετς καθαρού ξύλου είναι πολύ υψηλής ποιότητας (στάχτη <0,2%, απουσία
ξένων στοιχείων, υγρασία <6%, μηδαμινή περιεκτικότητα σε θείο (S), χλώριο (Cl) και
άζωτο (Ν). Η χρήση πέλλετς καθαρού ξύλου εξασφαλίζει άριστη καύση, λειτουργία
και απόδοση συστήματος, ελάχιστη συντήρηση και μακροβιότητα στον καυστήρα –
λέβητα θέρμανσης. $υστυχώς όμως τα δέντρα μεγαλώνουν αργά και οι διαθέσιμες
ποσότητες πρώτης ύλης είναι περιορισμένες. %ς εκ τούτου τα πέλλετς καθαρού
ξύλου είναι ακριβότερα.
Εναλλακτικά, τα πέλλετς από άλλες πηγές, είτε είναι άμεσα διαθέσιμα (υποπροϊόντα
ξυλουργικών εργοστασίων, αγροτικών καλλιεργειών κλπ.), είτε αναπτύσσονται
ταχύτατα ως ενεργειακά φυτά (αγριοαγγινάρα κλπ.).
%ς εκ τούτου, είναι φτηνότερα και, εφόσον δεν εμπεριέχουν ξένα σώματα,
λειτουργούν ικανοποιητικά. Ένα άλλο πλεονέκτημα αυτών των πέλλετς είναι ότι
διατίθενται τοπικά. Περιορίζονται οι ακριβές μεταφορές, ενώ πριμοδοτείται η τοπική
αγροτική κοινωνία με πρόσθετο εισόδημα.
Θα πρέπει να σημειωθεί όμως ότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, τα ταχέως
αναπτυσσόμενα φυτά παράγουν μεγαλύτερα ποσοστά στάχτης (3-15%) και
εμπεριέχουν μεγαλύτερα ποσοστά θείου και κυρίως χλωρίου και αζώτου.
Η στάχτη και τα ξένα στοιχεία, π.χ. άμμος, σε πολύ υψηλές
θερμοκρασίες λειώνει, σχηματίζοντας σκληρή σκούρα
υαλώδη μάζα (clinker) η οποία πρέπει να απομακρύνεται από
την εστία καύσης.

< Clinker από καυστήρα πέλλετς.
Οι πιο εξελιγμένες μονάδες διαθέτουν ειδικό σύστημα αυτοκαθαρισμού της εστίας.
Στα μικρότερα συστήματα ή σε αυτά που δεν έχει ενσωματωθεί τεχνολογία
αυτοκαθαρισμού εστίας, το “clinker” πρέπει να απομακρύνεται με το χέρι σε τακτά
χρονικά διαστήματα ώστε να διατηρείται η απόδοσή τους αλλά και για να μην
διακόπτεται η λειτουργία τους. Ο καθαρισμός είναι εύκολος μιας και το “clinker” είναι
εύθραυστο και φεύγει με ένα ελαφρό χτύπημα της εστίας καύσης στο πάτωμα.
Όπως προαναφέρθηκε, πέλλετς προερχόμενα από ταχέως αναπτυσσόμενα φυτά
(στάχια, καλαμπόκια κλπ.), εμπεριέχουν μεγαλύτερα ποσοστά θείου (S), χλωρίου
(Cl) και αζώτου (Ν) από ότι τα πέλλετς προερχόμενα από ξύλο. Κατά την καύση,
μικρό μέρος των στοιχείων αυτών, μετασχηματίζονται σε θειϊκό οξύ, υδροχλωρικό
οξύ και νιτρικό οξύ, στοιχεία οξειδωτικά, τα οποία «επιτίθενται» στα μέταλλα του
συστήματος. Για το λόγο αυτό ποιοτικά συστήματα είναι κατασκευασμένα από ειδικά
κράματα μετάλλου μεγάλης αντοχής ώστε να επηρεάζονται ελάχιστα και να αντέχουν
στον χρόνο.
Ένα άλλο υποπαράγωγο της καύσης στερεών καυσίμων είναι οι αρωματικοί
υδρογονάνθρακες (μοιάζουν με πίσσα). Το υποπαράγωγο αυτό όταν κρυώσει
σκληραίνει περιορίζοντας την ικανότητα των εναλλακτών να απορροφήσουν το
σύνολο της αποδιδόμενης θερμότητας. Για το λόγο αυτό συνιστάται ο συχνός
καθαρισμός των εναλλακτών εάν το διαθέσιμο σύστημα δεν είναι εξοπλισμένο με
μονάδα αυτοκαθαρισμού εναλλακτών.
eco-heat.gr

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΜΕ ΚΑΥΣΙΜΟ ΒΙΟΜΑΖΑ
www.bestresult-iee.com/Lists/public_deli...348/Course2_Day3.pdf


Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον...

Υλικά καμινάδας

Χτιστές καμινάδες:
Οι χτιστές καμινάδες δεν αντέχουν σε ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες (μέγιστη αντοχή οι 1000 oC) και κατασκευάζονται από τα τυπικά οικοδομικά υλικά όπως τσιμέντο, πέτρες, τούβλα κτλ. Το πάχος κυμαίνεται από 10 έως 30 εκατοστά αναλόγως το υλικό.

Σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές, σε κάθε χτιστή καμινάδα πρέπει να τοποθετείται ένθεν πυράντοχος αγωγός πάχους 1,5εκ είτε ενιαίος είτε με συμπεριφορά τέτοια, σε τεμάχια δηλαδή με επίσης πυράντοχες συνδέσεις (αρμούς). Ο αγωγός θα πρέπει να μην εφάπτεται στα εσωτερικά τοιχώματα της καμινάδας και η απόσταση από αυτά δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 1 εκ.

Μεταλλικές καμινάδες
Μεταλλικές καμινάδες δύναται να κατασκευάζονται από πληθώρα υλικών όπως γαλβανισμένος χάλυβας, ανοξείδωτος χάλυβας, χαλκός κ.α. Ανάλογα με τις θερμικές απαιτήσεις του συστήματος καθορίζεται το υλικό καθώς και το αντίστοιχο πάχος του τοιχώματος. Η ποιότητα μιας μεταλλικής καμινάδας προκύπτει όχι μόνο από την εργοστασιακή διαδικασία κατασκευής αλλά και από την ποιότητα της πρώτης ύλης.

Ο Γαλβανισμένος χάλυβας είναι χάλυβας που έχει επικαλυφθεί από ένα προστατευτικό στρώμα ψευδαργύρου (ο Luigi Galvani ήταν ο Ιταλός επιστήμονας που το βρήκε εξού και το όνομα). Ο ψευδάργυρος προστατεύει το χάλυβα από την σκουριά και γενικότερα από την φθορά και αποτελεί την πιο οικονομική λύση. Αντέχει έως 900 οC

Ο Ανοξείδωτος χάλυβας λέγεται ο χάλυβας που περιέχει περισσότερο από 11% χρώμιο στην σύνθεση του. Στα ελληνικά αποδίδεται με τον όρο “ωστενιτικός χρωμονικελιούχος αντιμαγνητικός χάλυβας“. Ανάλογα με την σύσταση του διακρίνεται σε διάφορες ποιότητες που είχαν αρχικά καθοριστεί από την αμερικάνικη ένωση μηχανικών αυτοκινήτων (SAE) και πλέον αποτελούν διεθνές πρότυπο. Οι συνηθέστεροι τύποι είναι οι 304, 316 και 316L. O 304 είναι ο συνηθέστερος τύπος ενώ ο 316 έρχεται δεύτερος και είναι πιο ανθεκτικός στην φθορά εξαιτίας του μολύβδου που περιέχει, για αυτό και χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων και χειρουργικών εργαλείων. Ο 316L περιέχει λιγότερο άνθρακα αλλά περισσότερο τιτάνιο και έτσι είναι ακόμα πιο ανθεκτικός και πιο ελαστικός. Χρησιμοποιείται σε κοσμήματα και ναυτικές εφαρμογές καθώς και σε εύκαμπτους αγωγούς. Αντέχει έως 1500 οC.

Ο χαλκός ως γνωστόν είναι το πρώτο μέταλλο που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος και τα χαρακτηριστικά του είναι σχετικά γνωστά. Είναι το πιο ακριβό σήμερα υλικό και αντέχει στους 2000 οC

Υπάρχει φυσικά μια τεράστια ποικιλία μετάλλων, αλλά ως επί το πλείστον αυτές είναι οι κυριότερες ποιότητες, αυτές δηλαδή που θα βρείτε στην Αγορά. Μια άλλη ποιότητα που διαδίδεται ταχύτατα στο εξωτερικό είναι αυτή του aluzinc, που αποτελεί μια διαδικασία παρόμοια με αυτή του γαλβανίσματος αλλά πολύ πιο αποδοτική.

Πέραν του υλικού, οι μεταλλικές καμινάδες διαχωρίζονται και από την τεχνολογία τους, τον τρόπο κατασκευή τους σε δύο κύριες κατηγορίες: τους άκαμπτους/ εύκαμπτους και στους μόνου/διπλού τοιχώματος.

Οι άκαμπτοι αγωγοί μονού τοιχώματος διατίθενται σε ευθύγραμμα τμήματα που συνδέονται μεταξύ τους και αποτελούν την συνηθέστερη μορφή μεταλλικών αγωγών. Δεν προσφέρουν καμία μόνωση και ως εκ τούτου η τοποθέτηση τους εξωτερικά του κτιρίου δεν συνίσταται. Χρησιμοποιούνται κυρίως στις παραδοσιακές σόμπες όπου η όδευση του αγωγού γίνεται εντός της κατοικίας για να βελτιώνει την θέρμανση. Επίσης χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις ενίσχυσης του εσωτερικού υπάρχουσας χτιστής ή νεόχτιστης καμινάδας, όταν φυσικά η εγκατάσταση είναι δυνατή (όταν δηλαδή δεν υπάρχουν μη προσβάσιμες γωνίες).

Λόγω της ανάγκης για ενίσχυση εσωτερικών χτιστών καμινάδων, αναπτύχθηκε η λύση των εύκαμπτων αγωγών μονού τοιχώματος με σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες τοποθέτησης σε υπάρχουσα χτιστή καμινάδα, καθότι, εκτός του ότι είναι εύκαμπτοι, παράγονται σε καρούλια σε μεγάλα μήκη και δεν έχουν ενώσεις. Υπάρχει επίσης καιεύκαμπτος αγωγός διπλού τοιχώματος με πολύ μεγαλύτερη αντοχή.

Οι άκαμπτοι αγωγοί διπλού τοιχώματος είναι οι αγωγοί που περιέχουν μόνωση, συνήθως πετροβάμβακα, ανάμεσα στα τοιχώματα και βελτιώνουν τον ελκυσμό της καμινάδας, προστατεύοντας την από εξωτερικά καιρικά φαινόμενα. Είναι κατά κανόνα η πιο ακριβή λύση αλλά και η πιο αποδοτική όταν η καμινάδα μας είναι εξωτερική.

Παρότι ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει του μονωμένους αγωγούς, υπάρχουν και οι μη μονωμένοι που χρησιμοποιούν τον “κενό” χώρο ανάμεσα στους δύο αγωγούς όχι ως μόνωση αλλά για να τροφοδοτηθεί ο θάλαμος καύσης.

Αυτοί λέγονται ομόκεντροι αγωγοί και χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένες μηχανές που λειτουργούν με κλειστό θάλαμο καύσης και απαιτούν πρόσβαση σε εξωτερικό περιβάλλον ώστε να αντλήσουν τον απαραίτητο αέρα. Η λύση ομόκεντρου αγωγού είναι πιο οικονομική όταν δεν υπάρχει εύκολη δίοδος στο εξωτερικό περιβάλλον. Ο δε εξωτερικός βοηθάει τον ελκυσμό του εσωτερικού λειτουργώντας ως μόνωση και ο δε εσωτερικός (που φέρει τα καυσαέρια) θερμαίνει τον εξωτερικό φρέσκο αέρα εξοικονομώντας ενέργεια.

Υπάρχει και εδώ πληθώρα υβριδίων όπως για παράδειγμα οι αγωγοί τριπλού τοιχώματοςπου βελτιώνουν ακόμα περισσότερο την μόνωση και τον ελκυσμό, ή άλλα πιο πολύπλοκα συστήματα που συνδέουν σε μια καμινάδα περισσότερες από μια συσκευές, αλλά είναι αρκετά εξειδικευμένες.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να λαμβάνεται υπό όψη κατά την επιλογή της καμινάδας είναι η ομαλότητα της εσωτερικής επιφάνειας και το είδος της σύνδεσης του μετάλλου. Υπάρχουν οι λεγόμενες ελικοειδούς ραφής καμινάδες και οι ευθείας ραφής. Η δε ραφή έχει διάφορες ποιότητες ως προς την τεχνολογία της ξεκινώντας από την απλή ραφή που δεν προσφέρει καμία μόνωση και φτάνοντας στην αυτογενή συγκόλληση. Ανάλογα με την κάθε πρακτική επιτυγχάνεται και άλλο αποτέλεσμα, για να καλύψει φυσικά άλλες ανάγκες. Η ομαλότητα όμως του εσωτερικού μιας καμινάδας παίζει μεγάλο ρόλο καθώς αποτρέπει υγροποιημένα καυσαέρια να “σταθούν” κάπου και να φθείρουν το υλικό. Επίσης, παρότι φαινομενικά ασήμαντο, παίζει μεγάλο ρόλο και στον ελκυσμό, αφού μικρές ανωμαλίες προκαλούν στροβιλισμούς στον αέρα.

Καμινάδες Πολυπροπυλενίου (PP)
Το πολυπροπυλένιο είναι ένα θερμοπλαστικό πολυμερές με μεγάλη αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες (για πλαστικό) έως 250 οC. Οι καμινάδες από πολυπροπυλένιο χρησιμοποιούνται μόνο σε συγκεκριμένες μηχανές (λέβητες συμπυκνωμάτων) που λειτουργούν σε χαμηλές θερμοκρασίες και στοχεύουν σε αυτό ακριβώς το φαινόμενο, την υγροποίηση των καυσαερίων. Τα υγροποιημένα καυσαέρια επιστρέφουν στον θάλαμο καύσης και έτσι πετυχαίνεται σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, αφού τελικά μέσω αυτού του κύκλου πραγματοποιείται εν τέλη η πλήρη καύση του καυσίμου χωρίς όμως να απαιτείται μεγάλη φλόγα από τον καυστήρα άρα και θερμική δαπάνη.

Kaminada.gr.